5. Selecteren bronnen – materialen

Bij het verzamelen van bronnen staan de leeruitkomsten centraal. Alle onderwijsactiviteiten leveren immers een bijdrage aan het behalen van de leeruitkomsten. Op basis van de leeruitkomsten kunnen dus bronnen en materialen geselecteerd worden: de leeruitkomsten bieden een basis voor het niveau en de complexiteit van de bronnen.

Voor het verzamelen van geschikte bronnen en materialen kun je gebruik van maken van de volgende basistips:

• Zorg voor diversiteit van materialen. Hiermee ontwikkelen studenten verschillende informatievaardigheden en wordt duidelijk dat er geen eenduidige waarheid bestaat. Zij leren om zelf kennis te construeren op basis van verschillende bronnen en materialen.
• Bouw voort op en relateer aan bronnen van modules die studenten voorafgaand of opvolgende aan de huidige module hebben gevolgd of gaan volgen.
• Kijk in de HvA-Bibliotheek of vraag de informatiespecialist van jouw vakgebied om advies. Zij kunnen je wijzen naar verschillende bronnen en wellicht helpen met het bepalen van de juiste zoektermen.
• Praktijkvoorbeelden zijn natuurlijk ook een belangrijke inspiratiebron voor studenten dus neem deze ook zeker op als lesstof.
• Bevraag collega’s. Onderwijs ontwerpen doe je samen!
• Wees alert op auteursrechten.
• Vanuit Surf worden open digitale leermaterialen aangeboden van andere hogescholen.
• Verder bestaat er de mogelijkheid om Brightspace courses te kopiëren of delen van beschikbaar te stellen aan anderen. Kijk of je hier gebruik van kunt maken!

Na het verzamelen van veel verschillende interessante bronnen is het belangrijk om het geheel aan bronnen en materialen te categoriseren. Denk hierbij na over de volgende zaken:

• Vergelijk de verschillende bronnen en materialen die je hebt verzameld met elkaar en bepaal of er wellicht nieuwe concepten of inzichten zijn en of deze opgenomen moeten worden in de lesstof of niet.
• Zorg ervoor dat alle concepten van de lesstof terugkomen in de bronnen en materialen.
• Stel vast welke bronnen het meest geschikt zijn voor de module, dus welke je wilt behouden en waarom.
• Wees ook kritisch naar je eigen denkbeelden, kies je ook bronnen die wellicht een ander licht op de leerstof werpen?
• Bepaal of de bronnen en materialen geschikt zijn voor: ‘must knows’ (noodzakelijk, rudimentair), ‘need to knows’ (belangrijk maar minder noodzakelijk, kunnen later must knows worden) ‘ nice to know’ (verbreding, verdieping, facultatief).

Bij het beoordelen van de bronnen bepaal je van de bronnen per concept welke bijdrage deze levert aan het aanleren van nieuwe concepten en inzichten. De kwaliteit en actualiteit van bronnen zijn hierbij belangrijk, dus komen ze uit de database van de bibliotheek of van Youtube? “Slechte” voorbeelden kunnen echter ook een educatief doel dienen.

“Kill your darlings”: Kijk kritisch naar welke bronnen echt relevant zijn voor het behalen van de leeruitkomsten. Niet alles wat interessant is, is ook leerstof. Een keuze op basis van wat van studenten verwacht mag worden op basis van studietijd is ook belangrijk.

Hoe ziet de mix van materialen eruit en hoe dragen deze bij aan de leeruitkomsten? Bij oefenmaterialen is tijd ook zeker een factor: hoeveel tijd zijn studenten kwijt met het uitvoeren van de verschillende onderdelen?

Met de juiste lijst van bronnen en materialen kun je vervolgens nadenken over hoe je deze in de brede context van de module gaat plaatsen. Je bepaalt de volgorde waarin je de concepten gaat aanbieden, hoe je verbanden gaat laten zien aan de hand van de bronnen en materialen en hoe deze aansluiten bij de voorkennis van de studenten.

Maak eventueel gebruik van veel gebruikte misconcepties en tegenvoorbeelden om studenten actief met leerstof aan de slag te laten gaan.

De Cognitive Presence uit het Community of Inquiry model laat het belang zien van de interactie van studenten met de leerstof in interactie met hun medestudenten en docent. Want: de leerstof is geen losstaande informatie.

http://bouwstenenopleiding.thomasmore.be/community-of-inquiry-voor-blended-leeromgevingen.html

Brightspace is de leeromgeving van de HvA waar de bronnen en materialen in de context van de module geplaatst worden. Hier komen veel elementen van de module digitaal samen, de structuur van de module, inhoud de bronnen en leermaterialen en opdrachten inclusief de deadlines.

Zie voor meer informatie het kopje “course inrichten”.

Belangrijk bij het beschikbaar stellen van bronnen materialen is dat je rekening houdt met auteursrechten. Een link naar de bron, bijvoorbeeld bij de bibliotheek of internet, mag altijd. Stukken tekst kopiëren mag onder voorwaarden. Gebruik van teksten en afbeeldingen van internet moeten altijd voorzien van bronvermelding.

Zie voor meer informatie: AuteursrechtInformatiePunt – HvA Bibliotheek